Η ικανότητα του ανθρώπινου νου να μαθαίνει, να αναπτύσσεται και να προοδεύει αποτελεί ένα θαυμαστό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους. Από την παιδική ηλικία έως την ωριμότητα, ο εγκέφαλος διαμορφώνεται και εξελίσσεται διαρκώς μέσω των εμπειριών και της μάθησης. Πώς όμως μπορεί κανείς να μεγιστοποιήσει τις γνωστικές του ικανότητες και να προάγει τη νοημοσύνη του; Αυτό το ερώτημα απασχολεί επιστήμονες και ερευνητές εδώ και δεκαετίες (Sternberg, 2008). Σύμφωνα με τον επικρατέστερο ορισμό, η νοημοσύνη περιλαμβάνει ικανότητες όπως τη λογική σκέψη, τη μάθηση, το συλλογισμό, την επίλυση προβλημάτων, την κατανόηση ιδεών και την προσαρμογή σε νέες καταστάσεις (Gottfredson, 1997). Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να ενισχύσουν αυτές τις γνωστικές λειτουργίες...
Brain Fact #20: Ξέρατε ότι ο εγκέφαλός δεν έχει διαμορφωθεί πλήρως μέχρι την ηλικία των 25 ετών; Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος συνεχίζει την ανάπτυξή του τουλάχιστον μέχρι αυτή την ηλικία. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας συμβαίνουν σημαντικές δομικές και λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη λήψη αποφάσεων. Για παράδειγμα, οι περιοχές που σχετίζονται με το συναίσθημα ωριμάζουν αργότερα από αυτές της λογικής σκέψης. Οι αλλαγές συνεχίζονται μέχρι τα 25 όπου ο εγκέφαλος φτάνει στην πλήρη ωριμότητά του. Κατανοώντας τις αλλαγές στον εγκέφαλο από την εφηβεία έως τα 25 μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη των νέων.
«Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες δείχνουν προτιμήσεις για τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν πληροφορίες (π.χ. οπτική, ακουστική, κιναισθητική);» Μαθησιακές δυσκολίες και βασικά χαρακτηριστικάΣύμφωνα με τον ορισμό του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), οι μαθησιακές δυσκολίες αναφέρονται σε μια ετερογενή ομάδα διαταραχών που εκδηλώνονται με σημαντικές δυσκολίες στην εκμάθηση βασικών ακαδημαϊκών δεξιοτήτων, όπως ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει νοητική υστέρηση ή αισθητηριακή βλάβη (American Psychiatric Association, 2013).Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες συχνά παρουσιάζουν ιδιαίτερες προτιμήσεις στον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν και επεξεργάζονται τις πληροφορίες, γνωστές ως αισθητηριακές προτιμήσεις. Οι τρεις...
«Η έντονη άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη νοητική λειτουργία;» Η νοητική λειτουργία αναφέρεται στις γνωστικές διεργασίες του εγκεφάλου που μας επιτρέπουν να λαμβάνουμε πληροφορίες από το περιβάλλον, να τις επεξεργαζόμαστε, να μαθαίνουμε και να θυμόμαστε. Περιλαμβάνει λειτουργίες όπως η μνήμη, η προσοχή, η επίλυση προβλημάτων, η λήψη αποφάσεων και η γλωσσική ικανότητα. Οι κύριες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη νοητική λειτουργία είναι ο φλοιός των ημισφαιρίων, ο ιππόκαμπος και οι βασικοί πυρήνες (Johnson & De Haan, 2011). Ο φλοιός των ημισφαιρίων εμπλέκεται σε ανώτερες νοητικές λειτουργίες όπως η σκέψη, η μάθηση και η μνήμη. Ο ιππόκαμπος διαδραματίζει βασικό ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση. Οι βασικοί πυρήνες ελέγχουν βασικές λειτουργίες όπως την προσοχή, τον ύπνο και την...
«Κατά την παιδική ηλικία του ατόμου υπάρχουν σημαντικές περίοδοι όπου η κατανόηση των μαθηματικών εννοιών είναι ευκολότερη;» Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται ο εγκέφαλος και οι γνωστικές ικανότητες των παιδιών κατά την παιδική ηλικία, είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους γονείς. Γνωρίζοντας πότε αναδύονται συγκεκριμένες νοητικές ικανότητες και ποιες περιόδους είναι κρίσιμες για τη μάθηση, μπορούμε να προσαρμόσουμε ανάλογα τη διδασκαλία μας και να διευκολύνουμε τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών. Για παράδειγμα, έρευνες έχουν δείξει ότι σε ηλικίες 3-6 ετών τα παιδιά μπορούν ευκολότερα να μάθουν μια ξένη γλώσσα, καθώς ο εγκέφαλός τους είναι περισσότερο πλαστικός. Επομένως, η εισαγωγή μιας ξένης γλώσσας σε αυτή την ηλικία θα...
«Τα μαθησιακά προβλήματα που σχετίζονται με τις αναπτυξιακές διαφορές στη λειτουργία του εγκεφάλου μπορούν να διορθωθούν με την εκπαίδευση;» Εισαγωγή στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο του παιδιού και τη σημασία του για τη μάθησηΟ εγκέφαλος του παιδιού είναι ένα εκπληκτικό όργανο που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής. Από τη στιγμή της γέννησης κιόλας, ο εγκέφαλος του νεογέννητου διαθέτει δισεκατομμύρια νευρώνες, έτοιμους να συνδεθούν μεταξύ τους και να δημιουργήσουν νέες συνάψεις (Spitzer, 2006). Οι νευρώνες αυτοί αποτελούν τα δομικά στοιχεία του εγκεφάλου που επιτρέπουν τη μεταβίβαση πληροφοριών και τη μάθηση (Bear et al., 2016). Καθώς το βρέφος μεγαλώνει, οι νευρώνες "συνδέονται" μεταξύ τους δημιουργώντας νοητικούς χάρτες που αντιπροσωπεύουν γνώσεις και δεξιότητες...
«Οι διαφορές στην κυριαρχία των ημισφαιρίων (αριστερό, δεξιό) μπορούν να βοηθήσουν στην εξήγηση των ατομικών διαφορών μεταξύ των μαθητών;» Επεξήγηση της έννοιας της κυριαρχίας των ημισφαιρίων και της σχέσης της με τις γνωστικές λειτουργίεςΗ κυριαρχία των ημισφαιρίων αναφέρεται στην τάση του εγκεφάλου να χρησιμοποιεί περισσότερο το αριστερό ή το δεξί ημισφαίριο για συγκεκριμένες γνωστικές λειτουργίες (Springer & Deutsch, 1998). Το κάθε ημισφαίριο έχει διαφορετικές αρμοδιότητες και τρόπους επεξεργασίας των πληροφοριών. Συγκεκριμένα, το αριστερό ημισφαίριο σχετίζεται με τη λογική, την ανάλυση και τη γλώσσα (McGilchrist, 2019). Εμπλέκεται σε διαδοχικές και λεπτομερείς γνωστικές διεργασίες, όπως η ανάγνωση, η γραφή και οι μαθηματικοί υπολογισμοί. Αντίθετα, το δεξί ημισφαίριο σχετίζεται...
