Τι είναι ο εγκέφαλος και ποιος είναι ο ρόλος του στη ζωή μας; Ο εγκέφαλος είναι το πιο πολύπλοκο και μυστηριώδες όργανο του ανθρώπινου σώματος. Πρόκειται για ένα ζωντανό, σφύζον από ενέργεια κέντρο ελέγχου, που στεγάζεται μέσα στο κρανίο και αποτελείται από πάνω από 86 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα (Azevedo et al., 2009). Ο εγκέφαλος είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό όλων των σωματικών λειτουργιών, τη μνήμη, τη σκέψη, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις μας. Χωρίς αυτόν, δεν θα μπορούσαμε να μιλήσουμε, να σκεφτούμε, να κινηθούμε ή να αισθανθούμε (Goldstein & McNeil, 2021). Ο εγκέφαλος ελέγχει κάθε κίνηση, σκέψη και συμπεριφορά. Για να γίνει αυτό, ο εγκέφαλος αποτελείται από δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα που ονομάζονται νευρώνες. Οι νευρώνες επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω...
Οι ακολουθίες Fibonacci και Hofstadter είναι δύο μαθηματικές έννοιες που, παρόλο που φαίνονται απλές στην επιφάνεια, κρύβουν μέσα τους βαθιές αλήθειες για τη φύση και την κοινωνία. Η ακολουθία Fibonacci, όπου κάθε όρος είναι το άθροισμα των δύο προηγούμενων, αντιπροσωπεύει μια διαδικασία ανάπτυξης όπου το μέλλον διαμορφώνεται άμεσα από το παρόν. Από την άλλη, η ακολουθία Hofstadter, όπου κάθε όρος είναι το άθροισμα των δύο όρων που απέχουν από αυτόν μια σταθερή απόσταση n, δείχνει μια διαδικασία όπου το παρόν καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το μακρινό παρελθόν. Αυτές οι δύο φαινομενικά απλές μαθηματικές έννοιες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μεταφορές για να περιγράψουν βασικές διαφορές ανάμεσα σε κοινωνίες και ανθρώπους. Πώς επηρεάζεται η ζωή μας από το παρελθόν και πόσο...
«Ενώ όμως ο λόγος είναι κοινός, οι πολλοί ζουν σαν να έχουν δική τους φρόνηση» Αυτή η βαθιά φιλοσοφική παρατήρηση, που διατυπώθηκε πριν από αιώνες, φαίνεται να εξακολουθεί να έχει μεγάλη σημασία και στη σύγχρονη εποχή μας. Πώς είναι δυνατόν, αναρωτιέται κανείς, ενώ όλοι μοιραζόμαστε την ίδια ικανότητα για ορθολογική σκέψη και λόγο, να υπάρχουν τόσες πολλές διαφωνίες και συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπων, ομάδων και κοινωνιών; Γιατί συχνά αισθανόμαστε ότι οι άλλοι διαφέρουν τόσο πολύ από εμάς στον τρόπο που σκέφτονται και βλέπουν τον κόσμο; Η ρήση του Ηράκλειτου μάς υπενθυμίζει ότι, παρά τις επιφανειακές διαφορές μας, όλοι μοιραζόμαστε κάτι πολύ βασικό και ουσιώδες: τη λογική σκέψη. Αυτό το κοινό χαρακτηριστικό θα έπρεπε να αποτελεί γέφυρα επικοινωνίας και κατανόησης μεταξύ μας...
«Τα ευρήματα για την ηθική ανάπτυξη των χαρισματικών παιδιών, δείχνουν ότι τα χαρισματικά παιδιά τείνουν να επιτυγχάνουν υψηλότερα επίπεδα ηθικής σκέψης σε μικρότερη ηλικία.» Η ηθική ευαισθησία ορίζεται ως η ικανότητα των ανθρώπων να συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνουν υπόψη τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων. Πρόκειται για μια ικανότητα που στηρίζεται στην εμπάθεια (ενσυναίσθηση), δηλαδή την ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων και της οπτικής των άλλων. Η ηθική ευαισθησία προϋποθέτει την αντίληψη του πόνου ή της δυσφορίας του άλλου και την πρόθεση παροχής βοήθειας για την ανακούφισή του. Συνεπώς, η ηθική ευαισθησία σχετίζεται άμεσα με την ικανότητα ανάπτυξης εμπάθειας (ενσυναίσθησης) και την υιοθέτηση ηθικών αξιών που λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες...
Συνολικά, υπάρχουν τέσσερεις βασικές κατηγορίες ορισμών για την χαρισματικότητα, καθώς αναφέρεται στη βιβλιογραφία (Hany, 1987). Δύο από αυτές τις κατηγορίες σχετίζονται με τη ψυχολογική δομή, όπως μοντέλα που επικεντρώνονται στα γνωστικά χαρακτηριστικά και τις ικανότητες. Η τρίτη κατηγορία επικεντρώνεται στην επίτευξη επιτυχίας και απόδοσης, ενώ η τέταρτη αναφέρεται στο περιβάλλον. Κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες ορισμών σχετίζεται με την ιστορική εξέλιξη της έννοιας. Ακολουθώντας αυτές τις κατηγορίες, μπορούμε να εντοπίσουμε τρεις βασικές ιδέες που περιβάλλουν τη χρήση του όρου "χαρισματικότητα". Αυτές αφορούν τον "τομέα εξειδίκευσης", την έννοια του "ποιοτικού επιπέδου" και τον όρο "δυναμικού" ή "λανθάνοντος". Η παραδοσιακή προσέγγιση συνδέεται σταθερά με τις ατομικές...
Κατά τη διάρκεια του 19ου και 20ου αιώνα, η έρευνα σχετικά με τη νοημοσύνη ξεκίνησε να αποκτά μια σημαντική παρουσία στον επιστημονικό χώρο. Αν και σήμερα η νοημοσύνη εξακολουθεί να είναι μια πολυσύνθετη έννοια που δύσκολα ορίζεται με απόλυτη ακρίβεια, η ιστορική αναδρομή σε αυτό τον τομέα φωτίζει τις εξελίξεις και τις προσεγγίσεις που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη κατανόηση της νοημοσύνης. Το 1860, ο Sir Francis Galton έκανε ένα πρωτοποριακό βήμα δημιουργώντας ένα τεστ νοημοσύνης, προσπαθώντας να αποδείξει την κληρονομική φύση της νοημοσύνης. Αυτό το πρώιμο ερευνητικό έργο βασίστηκε σε ποσοτικές μελέτες που αναφέρθηκαν στα υποκείμενα και στις οικογένειές τους (Gale Encyclopedia of Childhood and Adolescence, 1998). Το 1879, ο Wilhelm Wundt ίδρυσε το πρώτο ψυχολογικό εργαστήριο...
Το ανθρώπινο μυαλό και ο τρόπος λειτουργίας του έχουν απασχολήσει την επιστήμη εδώ και αιώνες. Πώς σκεφτόμαστε, μαθαίνουμε και δημιουργούμε; Ποιοι μηχανισμοί διέπουν τις νοητικές μας λειτουργίες; Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα έχουν τεράστια σημασία τόσο για την κατανόηση του ανθρώπου όσο και για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής. Στο παρόν άρθρο επιχειρούμε να παρουσιάσουμε μια σύντομη επισκόπηση των πρόσφατων εξελίξεων στον τομέα της νευροεπιστήμης και του τρόπου με τον οποίο αυτές συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση της ανθρώπινης σκέψης. Θα εστιάσουμε στη σχέση μεταξύ της δομής και λειτουργίας του εγκεφάλου και των γνωστικών ικανοτήτων του ανθρώπου. Αρχικά, θα παρουσιάσουμε συνοπτικά τα κυριότερα ιστορικά μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί για την κατανόηση της λειτουργίας του...
