Νοημοσύνη

Η Δανάη Δεληγεώργη (MSc, Ψυχοπαιδαγωγός - Εκπαιδευτικός σύμβουλος για χαρισματικά παιδιά) είναι απόφοιτος του Φ.Π.Ψ. του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Northeastern Illinois University στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών πάνω στην εκπαίδευση και τις κοινωνικοσυναισθηματικές ανάγκες των χαρισματικών και ταλαντούχων παιδιών. Είναι επίσης από το 2012 έως και σήμερα η συντάκτρια του Conceptual Foundation, του ενημερωτικού δελτίου (newsletter) της Αμερικάνικης Εθνικής Ένωσης για τα Χαρισματικά Παιδιά (National Association for the Gifted Children NAGC). Το 2013 έλαβε την εκπαίδευσή της και πιστοποίηση ως σύμβουλος/συντονίστρια ομάδων γονέων χαρισματικών και ταλαντούχων ατόμων κατά τη διάρκεια του 16ου Ετήσιου Συνεδρίου πάνω στην εκπαίδευση χαρισματικών και ταλαντούχων ατόμων (New England) του οργανισμού SENG...

Όσο πιο ταλαντούχο είναι ένα παιδί τόσο ο αντισυμβατικός τρόπος σκέψης του το οδηγεί στην αίσθηση της απομόνωσης. Γι' αυτό το 25% των χαρισματικών παιδιών έχουν κοινωνικά και συναισθηματικά προβλήματα. Διάβαζε στα δύο του χρόνια, ανακάλυψε έναν νέο πίνακα λογαρίθμων στα οκτώ του, μιλούσε έξι γλώσσες στα δέκα του και στα έντεκα του ο William Sidis είχε γραφτεί στο Πανεπιστήμιο Harvard παραδίδοντας και μαθήματα στα μαθηματικά. Ωστόσο ο πατέρας του τον μεγάλωσε καταπιέζοντας τον και έγινε μνησίκακος μαζί του. Το αποτέλεσμα ήταν το χαρισματικό εκείνο παιδί να χάσει το ενδιαφέρον του για τα μαθηματικά στα δεκαέξι του που αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο, δεν ασχολήθηκε ποτέ ξανά με αυτά αλλά με άσχετες εργασίες και συμπεριφερόταν μελαγχολικά, σχεδόν αυτιστικά. Η ιστορία του Sidis είναι μια πιθανή πορεία ζωής για ένα ταλαντούχο παιδί, αν δεν...

Γιατί τα χαρισματικά παιδιά μπορούν να λύσουν ένα πρόβλημα πολύ γρήγορα χωρίς ωστόσο να μπορούν να περιγράψουν τα ενδιάμεσα στάδια; Γιατί μπορούν να λύσουν ένα πρόβλημα με πολύ δομημένο και πολύ γραμμικό τρόπο και να κάνουν λάθος σε μια απλή αριθμητική πράξη; Γιατί επηρεάζονται περισσότερο ή μπορεί να επηρεάζονται ελάχιστα από αισθητηριακούς περισπασμούς –οπτικούς, ακουστικούς, απτικούς, κλπ– από ό,τι οι μη-χαρισματικοί; Γιατί μπορούν να μάθουν πολύ εύκολα, να απομνημονεύσουν μεγάλες ποσότητες πληροφορίας αλλά όχι να «παπαγαλίσουν»; Γιατί μπορούν να ασχολούνται με πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα ή πάλι μπορούν να εστιάζουν σε ένα μόνον πεδίο και να ασχολούνται με αυτό εις βάθος; Τι είναι αυτό που επηρεάζει την ικανότητά τους να εστιάζουν, να αναλύουν, να αποφασίζουν, να δρουν και να αντιδρούν με συγκεκριμένους τρόπους στα εξωτερικά...

Αρχίζουν να περπατούν και να μιλούν πολύ νωρίς. Μαθαίνουν να διαβάζουν χωρίς να τα έχει διδάξει κανείς. Κάνουν περίεργες ερωτήσεις για την ηλικία τους και επιδίδονται σε πολύπλοκους συλλογισμούς. Βαριούνται εύκολα, αντιδρούν έντονα, αμφισβητούν τα πάντα. Μένουν στο περιθώριο... Τα χαρισματικά παιδιά. Αντιστοιχούν στο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηρίζονται από σύνθετο τρόπο σκέψης, ποικιλία ταλέντων, έντονη κριτική διάθεση, τελειομανία, ιδιαίτερο χιούμορ, πολύ υψηλό δείκτη IQ και συχνά παρουσιάζουν συναισθηματική ανάπτυξη ξένη προς την ηλικία τους. Μερικά απ' αυτά διαπρέπουν. Τα περισσότερα, όμως, δεν...

Έχει τη μορφή κινητών τηλεφώνων, φωνητικών βοηθών, αυτόνομων αυτοκινήτων... Είναι παντού γύρω μας και προσεχώς θα επικοινωνεί απευθείας με τον εγκέφαλό μας  Από τη σφαίρα της φαντασίας, η διεπαφή ανθρώπου και τεχνητής νοημοσύνης φλερτάρει σοβαρά με την πραγματικότητα  Ξεκινήσαμε τον αιώνα με το «αδιέξοδο της κλιματικής αλλαγής», περάσαμε στο «αδιέξοδο του τζιχαντισμού» και φθάσαμε στο «αδιέξοδο της συνεχούς ανάπτυξης», που μας κληροδότησαν τα αδιέξοδα της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας και της μετανάστευσης. Κι όμως, παρά αυτή τη συσσώρευση αδιεξόδων στον πραγματικό κόσμο μας, η τεχνολογία συνέχισε να καλπάζει προς την υλοποίηση του φετίχ της, την επίτευξη λειτουργικής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ – Artificial Intelligence).  Τα πρώτα δείγματα της ΑΙ βρίσκονται ήδη γύρω μας, είτε ως «προσωπικοί βοηθοί μας» σε...

Φοβάστε την υπερευφυή τεχνητή νοημοσύνη; Έτσι πρέπει, μας λέει ο νευροεπιστήμων και φιλόσοφος Σαμ Χάρις - και όχι μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Πρόκειται να φτιάξουμε υπεράνθρωπες μηχανές, λέει ο Χάρις, αλλά ακόμα δεν έχουμε λύσει τα προβλήματα που σχετίζονται με τη δημιουργία κάποιου πράγματος που μπορεί να μας μεταχειριστεί όπως εμείς μεταχειριζόμαστε τα μυρμήγκια.  Θα σας μιλήσω για ένα σφάλμα στη λογική που έχουν πολλοί από εμάς. Στην ουσία είναι αδυναμία να δούμε ένα ορισμένο είδος κινδύνου. Θα περιγράψω ένα σενάριο που θεωρώ ταυτόχρονα τρομακτικό, αλλά και πιθανό να συμβεί, και δεν είναι καλός συνδυασμός, όπως τελικά αποδεικνύεται. Αλλά αντί να τρομοκρατείστε, οι περισσότεροι πιστεύετε ότι αυτό που σας λέω είναι μάλλον ωραίο.  Θα σας περιγράψω πώς τα οφέλη που θα δρέψουμε από την τεχνητή νοημοσύνη μπορούν εν τέλει...

Στην παρούσα εισήγηση εξετάζουμε την περίπτωση των χαρισματικών παιδιών και την θέση τους στο χώρο της εκπαίδευσης. Για τα χαρισματικά παιδιά έχουν δοθεί πολλοί ορισμοί (εθνικοί, ειδικής παιδαγωγικής, λειτουργικοί, διευκρινιστικοί) και μάλιστα η «χαρισματικότητα», όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται, αναγνωρίστηκε μετά από 34 χρόνια προσπάθειας. Διάφοροι επιστήμονες, όπως ο Renzulli, ο Gardner, ο Heller, προσπάθησαν να προσεγγίσουν και να ορίσουν τη χαρισματικότητα και τα χαρισματικά παιδιά.  Σκοπός της έρευνας είναι να καθοριστούν τα...

«Παλαιότερα θεωρούσαμε ότι ο Δείκτης Νοημοσύνης των μικρών ανθρώπων ήταν σταθερός. Οι μελέτες της τελευταίας δεκαετίας δηλαδή τώρα που έχουμε περισσότερα εργαλεία μέτρησης της νοημοσύνης και απεικόνισης του εγκεφάλου, δείχνουν με ξεκάθαρο τρόπο, ότι έως την ηλικία των 20 ετών τίποτα δεν είναι απόλυτα καθορισμένο κι ότι μπορούμε να έχουμε αλλαγές της τάξης των 20 μονάδων και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Αυτά τα νέα δεδομένα δείχνουν επίσης πόσο σημαντικές είναι οι ασκήσεις με τον εγκέφαλο και πόσο δεν επαρκεί μια κλασική και μαζική προσέγγιση. Με άλλα λόγια μπορούμε να βοηθήσουμε πρακτικά τους μικρούς ανθρώπους να εξελιχθούν αρκεί να δίνουμε έμφαση σε προβλήματα που ενεργοποιούν τη νοημοσύνη. 

Οι χαρισματικοί μαθητές με δυσκολίες μάθησης συνιστούν μία ετερογενή ομάδα που δεν έχει τύχει περαιτέρω προσοχής και διερεύνησης στα εγχώρια ύδατα, λόγω απουσίας πληροφόρησης από μέρους της πολιτείας και ανεπαρκούς επιμόρφωσης και κατάρτισης, όλων των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και των εκπαιδευτικών. Σκοπός της έρευνας καθίσταται η συνοπτική εννοιολογική οριοθέτηση και παρουσίαση εννοιών όπως η χαρισματικότητα και οι μαθησιακές δυσκολίες με αναφορά σε κάποιες ημερομηνίες-σταθμούς. Έπεται η παρουσίαση των μαθητών που φαίνονται να εμπίπτουν και στις δύο παραπάνω κατηγορίες, γνωστοί στην ξένη βιβλιογραφία και ως 2E (Double Exceptionality/Twice Exceptional), διπλά ιδιαίτεροι. Κατόπιν, αναφέρονται οι δυσκολίες εντοπισμού τους και οι κατηγορίες που συγκροτούν βάσει των χαρακτηριστικών τους. Επιπλέον, γίνεται λόγος για την ανίχνευσή τους, τα...

Το ντοκιμαντέρ «Επανασχεδιάζοντας τον εγκέφαλό μου: Κάνε με εξυπνότερο», το οποίο προβλήθηκε στο 8ο Διεθνές Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών που διοργανώνει κάθε χρόνο το Κέντρο Κοινωνίας, Επιστήμης και Τέχνης CAID στην Αθήνα, βάζει στοίχημα να κάνει τον παρουσιαστή του Τοντ Σάμπσον πιο έξυπνο μέσα σε τέσσερις εβδομάδες και να αποδείξει σε όλους ότι μπορούν να βελτιώσουν τον εγκέφαλό τους.  Την περασμένη χρονιά μέσα από τα ντοκιμαντέρ «Ντόπινγκ εγκεφάλου» και «Ονειρα με το DNA» που προβλήθηκαν στο πλαίσιο του ίδιου φεστιβάλ, οι θεατές εξερεύνησαν πώς χημικές ουσίες, νόμιμες ή παράνομες, μπορούν να ενισχύσουν την εγκεφαλική λειτουργία, καθώς και πώς γνωρίζοντας τα γονίδια που συνδέονται με άτομα υψηλής νοημοσύνης μπορεί κανείς να οδηγήσει μέχρι και στον γενετικό σχεδιασμό ανθρώπων με υψηλό δείκτη...