Γιατί ―παρά τις καλύτερες προθέσεις μας― είναι τόσο δύσκολο να αλλάξουμε τις συνήθειες μας;
Συμπεριφορές που εκτελούνται με αυτόματο τρόπο ―όπως το δέσιμο των κορδονιών― είναι “χαραγμένες” σε μια από τις παλαιότερες εξελικτικά δομές του εγκεφάλου, τα βασικά γάγγλια. Σημαντικό ρόλο στη λειτουργία τους παίζει η ντοπαμίνη, ένας νευροδιαβιβαστής, που αποδίδει αξία σε συγκεκριμένους στόχους και μας “παρακινεί” να επαναλάβουμε συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Πως ο εγκέφαλος μαθαίνει να συσχετίζει μια συμπεριφορά με κάποιο αποτέλεσμα
- Για να κωδικοποιηθεί στον εγκέφαλο μια συνήθεια χρειάζεται:
- ένα ερέθισμα,
- μια συμπεριφορά, και
- μια ανταμοιβή.
- Εάν έχουμε τη συνήθεια να αφιερώνουμε χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα, ο ήχος της ειδοποίησης στο τηλέφωνο αποτελεί το ερέθισμα, ο έλεγχος των ειδοποιήσεων τη συμπεριφορά, ενώ η αναγνώριση και τα likes την ανταμοιβή. Όταν η συμπεριφορά επαναληφθεί αρκετές φορές κωδικοποιείται στον εγκέφαλο ως συνήθεια και εκτελείται μηχανικά.
Πως μπορούμε να αλλάξουμε τις συνήθειες μας;
- Αφαιρώντας από το περιβάλλον ερεθίσματα που έχουμε συσχετίσει με κάποια συμπεριφορά (να απομακρύνουμε το κινητό τηλέφωνο από το γραφείο μας την ώρα που εργαζόμαστε).
- Αντικαθιστώντας συμπεριφορές που νιώθουμε πως δεν είναι ωφέλιμες με άλλες περισσότερο ωφέλιμες.
- Θέτοντας εύκολους και ρεαλιστικούς στόχους που θα επαναλαμβάνουμε καθημερινά ώστε να γίνουν ρουτίνα.
Είμαστε πιο ευάλωτοι σε επιβλαβείς συνήθειες όταν νιώθουμε έντονο άγχος ή κατάθλιψη. Ας μη διστάσουμε να ζητήσουμε τη βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχικής υγείας εάν βιώνουμε εθισμούς που δυσχεραίνουν τη ζωή μας.
ΕΕΝ Ελληνική Εταιρεία για τις Νευροεπιστήμες
Δείτε ακόμη: Ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει προσωπικότητά; Είμαι ο εγκέφαλός μου
Μοιραστείτε το άρθρο
Τελευταίες Αναρτήσεις
