Παιδί/Εκπαίδευση

Η μελέτη της νευροφυσιολογίας του εγκεφάλου, έχει δημιουργήσει προοπτικές για βελτίωση στους τρόπους εκπαίδευσης, ρίχνοντας φως στους μηχανισμούς της προσοχής, στη βιοχημεία της μνήμης, στους τρόπους επεξεργασίας των πληροφοριών από τα εγκεφαλικά ημισφαίρια και τη σχέση τους με τη μάθηση κ.α. Οι άνθρωποι που μελετούν τη μάθηση δε μπορούν να αγνοούν τα δεδομένα νευροφυσιολογίας και της ψυχοφυσιολογίας. Οι προσπάθειες των εκπαιδευτικών να τροποποιήσουν την εκπαιδευτική θεωρία και πράξη με βάση τις πρόσφατες αυτές γνώσεις ασφαλώς βρίσκονται ακόμα στην αρχή τους. Κάτω από το φως των νέων δεδομένων, αναθεωρούμε τις απόψεις μας γύρω από το θέμα της μάθησης και της διδακτικής μεθοδολογίας, ή στηρίζουμε τις όποιες εμπειρικές και φιλοσοφικές σωστές απόψεις μας πάνω στο θέμα, σε ατράνταχτα επιστημονικά δεδομένα.
  • Ο εντοπισμός της αλήθειας στην εποχή του ψεύδους

    Σε έναν κόσμο πλημμυρισμένο από ψευδαισθήσεις και παραπληροφόρηση, πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε την αλήθεια; Ζούμε σε μια εποχή όπου η αλήθεια φαίνεται να χάνεται μέσα σε έναν ωκεανό παραπληροφόρησης και προπαγάνδας. Ψευδείς ειδήσεις, θεωρίες συνωμοσίας, πολιτικές υπερβολές και διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας, πλημμυρίζουν τα social media και τα μέσα ενημέρωσης. Πώς μπορεί κανείς να ξεχωρίσει το αληθινό από το ψεύτικο, την πραγματικότητα από την προπαγάνδα; Ποια είναι τα κριτήρια που θα...
  • Πρακτικοί Τρόποι Ενίσχυσης Νοημοσύνης & Δημιουργικότητας

    Η ικανότητα του ανθρώπινου νου να μαθαίνει, να αναπτύσσεται και να προοδεύει αποτελεί ένα θαυμαστό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους. Από την παιδική ηλικία έως την ωριμότητα, ο εγκέφαλος διαμορφώνεται και εξελίσσεται διαρκώς μέσω των εμπειριών και της μάθησης. Πώς όμως μπορεί κανείς να μεγιστοποιήσει τις γνωστικές του ικανότητες και να προάγει τη νοημοσύνη του; Αυτό το ερώτημα απασχολεί επιστήμονες και ερευνητές εδώ και δεκαετίες (Sternberg, 2008). Σύμφωνα με τον επικρατέστερο ορισμό, η...
  • Ο εγκέφαλος των εφήβων: Μια νευροεπιστημονική προσέγγιση

    Brain Fact #20: Ξέρατε ότι ο εγκέφαλός δεν έχει διαμορφωθεί πλήρως μέχρι την ηλικία των 25 ετών; Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος συνεχίζει την ανάπτυξή του τουλάχιστον μέχρι αυτή την ηλικία. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας συμβαίνουν σημαντικές δομικές και λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη λήψη αποφάσεων. Για παράδειγμα, οι περιοχές που σχετίζονται με το συναίσθημα ωριμάζουν αργότερα από αυτές της λογικής σκέψης. Οι αλλαγές...
  • Οι μαθησιακές προτιμήσεις των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες

    «Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες δείχνουν προτιμήσεις για τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν πληροφορίες (π.χ. οπτική, ακουστική, κιναισθητική);» Μαθησιακές δυσκολίες και βασικά χαρακτηριστικάΣύμφωνα με τον ορισμό του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), οι μαθησιακές δυσκολίες αναφέρονται σε μια ετερογενή ομάδα διαταραχών που εκδηλώνονται με σημαντικές δυσκολίες στην εκμάθηση βασικών ακαδημαϊκών δεξιοτήτων, όπως ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά, παρά το...
  • Πώς η άσκηση επηρεάζει τον εγκέφαλο και τη μάθηση των μαθητών

    «Η έντονη άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη νοητική λειτουργία;» Η νοητική λειτουργία αναφέρεται στις γνωστικές διεργασίες του εγκεφάλου που μας επιτρέπουν να λαμβάνουμε πληροφορίες από το περιβάλλον, να τις επεξεργαζόμαστε, να μαθαίνουμε και να θυμόμαστε. Περιλαμβάνει λειτουργίες όπως η μνήμη, η προσοχή, η επίλυση προβλημάτων, η λήψη αποφάσεων και η γλωσσική ικανότητα. Οι κύριες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη νοητική λειτουργία είναι ο φλοιός των ημισφαιρίων, ο ιππόκαμπος και οι...
  • Κρίσιμες περίοδοι για την εκμάθηση μαθηματικών στην παιδική ηλικία

    «Κατά την παιδική ηλικία του ατόμου υπάρχουν σημαντικές περίοδοι όπου η κατανόηση των μαθηματικών εννοιών είναι ευκολότερη;» Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται ο εγκέφαλος και οι γνωστικές ικανότητες των παιδιών κατά την παιδική ηλικία, είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους γονείς. Γνωρίζοντας πότε αναδύονται συγκεκριμένες νοητικές ικανότητες και ποιες περιόδους είναι κρίσιμες για τη μάθηση, μπορούμε να προσαρμόσουμε ανάλογα τη...
  • Νευροεπιστήμη & Μαθησιακές Δυσκολίες: Πώς η εκπαίδευση αλλάζει το τοπίο

    «Τα μαθησιακά προβλήματα που σχετίζονται με τις αναπτυξιακές διαφορές στη λειτουργία του εγκεφάλου μπορούν να διορθωθούν με την εκπαίδευση;» Εισαγωγή στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο του παιδιού και τη σημασία του για τη μάθησηΟ εγκέφαλος του παιδιού είναι ένα εκπληκτικό όργανο που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής. Από τη στιγμή της γέννησης κιόλας, ο εγκέφαλος του νεογέννητου διαθέτει δισεκατομμύρια νευρώνες, έτοιμους να συνδεθούν μεταξύ τους και να δημιουργήσουν νέες...
  • Κυριαρχία εγκεφαλικών ημισφαιρίων & μαθησιακά στυλ

    «Οι διαφορές στην κυριαρχία των ημισφαιρίων (αριστερό, δεξιό) μπορούν να βοηθήσουν στην εξήγηση των ατομικών διαφορών μεταξύ των μαθητών;» Επεξήγηση της έννοιας της κυριαρχίας των ημισφαιρίων και της σχέσης της με τις γνωστικές λειτουργίεςΗ κυριαρχία των ημισφαιρίων αναφέρεται στην τάση του εγκεφάλου να χρησιμοποιεί περισσότερο το αριστερό ή το δεξί ημισφαίριο για συγκεκριμένες γνωστικές λειτουργίες (Springer & Deutsch, 1998). Το κάθε ημισφαίριο έχει διαφορετικές αρμοδιότητες και...
  • Πώς οι επαναληπτικές ασκήσεις επηρεάζουν την εγκεφαλική λειτουργία

    «Η έκθεση σε επαναληπτικού τύπου ασκήσεις σύντομης διάρκειας μπορούν να βελτιώσουν την ολοκληρωμένη λειτουργία του αριστερού και του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου;» Σύντομη περιγραφή της δομής και λειτουργίας των ημισφαιρίων του εγκεφάλουΟ εγκέφαλος αποτελείται από δύο ημισφαίρια, το δεξί και το αριστερό, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με μια παχιά ζώνη νευρικών ινών που ονομάζεται μεσολόβιο (corpus callosum) (Sperry, 1968). Κάθε ημισφαίριο ελέγχει την αντίθετη πλευρά του σώματος...
  • Πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης - Μύθος ή πραγματικότητα;

    «Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί μέσω πολλαπλών τύπων νοημοσύνης (λογικομαθηματική, λεκτική, διαπροσωπική, χωρική, μουσική, κινητική και ενδοπροσωπική);» «Άλλο ταλέντο, άλλο νοημοσύνη» Η νοημοσύνη αποτελεί ένα πολύπλοκο γνώρισμα του ανθρώπινου νου, με πολλές διαφορετικές πτυχές. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες σχετικά με τη φύση και τη δομή της νοημοσύνης, με σημαντικότερη αυτή των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης του Howard Gardner. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιαστεί...